مطالعه تطبیقی فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران و بررسی رابطه آن با رضایت کاربر

پژوهش حاضر، با هدف مطالعه تطبیقی فرهنگ سازمانی کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران و بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت کاربر انجام گرفته است. جامعه مورد نظر این پژوهش سه دسته، کتابداران، مدیران و کاربران این کتابخانه ها بودند. کتابخانه های مورد نظر پژوهش، کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود. از میان کتابخانه های عمومی تحت پوشش نهاد، کتابخانه هایی که حداقل 3کتابدار در آن مشغول به کار بودند، انتخاب شد. از میان کتابخانه های مرکزی دانشگاه ها نیز، کتابخانه های مرکزی دانشگاه هایی انتخاب شد که خدمات خود را به کاربران ارائه می دادند. 22کتابخانه عمومی و 11کتابخانه دانشگاهی انتخاب شد. از میان کاربران کتابخانه های دانشگاهی 383 کاربر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بین کاربران انتخاب شدند. 381 کاربر کتابخانه عمومی نیز به روش تصادفی انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق دو پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. پرسشنامه فرهنگ سازمانی که بر اساس مدل چارچوب ارزش های رقابتی کامرون و کوئین طراحی شد و پرسشنامه رضایت کاربر. نتایج ، فرهنگ سازمانی حاکم بر کتابخانه های عمومی شهر تهران، را فرهنگ سازمانی قومی و فرهنگ کتابخانه های دانشگاهی را فرهنگ سلسله مراتبی نشان داد. در کتابخانه های عمومی شهر تهران در تنها یک کتابخانه خرده فرهنگ های سازمانی یافت شد که این خرده فرهنگ ها حاکم بر بخش های امانت، مرجع و کودک بود. بر هر سه بخش فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی حاکم بود. خرده فرهنگ های سازمانی کتابخانه های دانشگاهی، سه نوع قومی، بازاری و سلسله مراتبی بودند. این فرهنگ ها بر بخش های مختلف امانت، مرجع، سفارش، فهرستنویسی، اطلاع رسانی، دیداری شنیداری، نشریات، پایان نامه، نسخ خطی، ایرانشناسی و بخش اداری حاکم بودند. داده ها با آمار توصیفی و استنباطی، شامل آزمون من-ویتنی، آزمون همبستگی پیرسون و اسپیرمن و آزمون تحلیل واریانس، تحلیل شدند. بین کتابخانه های عمومی و دانشگاهی شهر تهران از نظر فرهنگ سازمانی تفاوتی وجود نداشت. بین رضایت کاربر کتابخانه های عمومی و نوع فرهنگ سازمانی این کتابخانه ها رابطه معناداری مشاهده نشد. بین رضایت کاربر کتابخانه های دانشگاهی و نوع فرهنگ سازمانی این کتابخانه ها رابطه معناداری با ضریب 66/0 مشاهده شد. بین کتابخانه های دانشگاهی و عمومی شهر تهران، از نظر فرهنگ سازمانی مطلوب، تفاوت معناداری مشاهده نشد. نوع فرهنگ سازمانی بر اساس مدرک تحصیلی کتابداران تفاوت معناداری نداشت. نوع فرهنگ سازمانی بر اساس رشته تحصیلی کتابداران تفاوت معناداری نداشت. نوع فرهنگ سازمانی موجود بر اساس سابقه کار کتابداران، تفاوت معناداری داشت.